Dithering | Titreşim Anlamı
Paylaş
Dithering: Titreşim. Titreşimleme
Bit derinliği azaltıldığı zaman ortaya çıkan bozulmayı (distortion) azaltmak amacıyla dijital ses sinyaline gürültü eklenmesini sağlayan bir etki ortaya çıkarır.
Dithering, gürültü ekleme işlemi olarak tanımlanır ve gerçekleştirilme sebebi sesi yumuşatmak ve bit azaltma nicemleme (quantization) hatalarını daha az fark edilir hale getirmektir.
Dithering (Titreşim) Ne İşe Yarar?
Dithering (titreşim) quantization (nicemleme) hatasının önlenmesine yarar. Analog ses dijital sese dönüştüğü zaman örneklenir ve sayılar olarak saklanır. Bu işleme analogdan dijitale dönüştürme deniliyor. Bit derinliği ise bir sesin genlik seviyesinin niceleme olarak adlandırılan bir işlemle ne kadar doğru ölçüldüğünü belirliyor.
Ses daha yüksek bit derinliğinde, mesela 32 bit ya da 24 bit, kaydedilir ve sonrasında daha düşük bir bit derinliğine, 16 bit gibi, aktarılırsa dijital ses istasyonu (DAW) daha az değerle tekrar quantization (nicemleme) gerçekleştirilir. Bu azalma, sayıların aşırı yuvarlanmasına benzer bir nicemleme hatasına yol açabilir. Ses çalındığında ise duyulabilen bir bozulmaya neden olabilir.
Algının iyileştirilmesi için gürültü eklenmesi bir diğer dithering (titreşim) işleminin işe yarayabileceği bir diğer konu. Dithering yani titreşimleme, tüm ses dosyasına az miktarda rastgele gürültü ekler. Bu ilişkisiz gürültü, nicemleme hatasının algılanan olumsuz etkilerini azaltmaya yarar. Gürültü eklenmesi sayesinde nicelemeden ortaya çıkan sinyale bağlı bozulma algısal olarak daha az fark edilir.
Dinamik aralığın korunması ve geçişlerin yumuşatılması da titreşim işlemiyle ilgili olabilir. Bit derinliğinin artırılması, daha fazla dinamik aralıkta daha kaliteli bir dijital kaydın ortaya çıkmasını sağlar. Bit derinliği azaltıldığında titreme (dithering) algılanan dinamik aralığın korunmasına ve sınırlı genlik değerleri sebebiyle, aksi durumda sertleşecek olan geçişlerin yumuşatılmasına destek olur.
Dithering (Titreşim) Örnek Kullanım
32 bitlik bir kaydı dağıtım için 24 bit veya 16 bitlik bir dosyaya dönüştürürken olduğu gibi sesi daha düşük bit derinliğinde işlerken dithering uygulanabilir. Bu uygulama sayesinde niceleme hatasının olumsuz etkilerini en aza indirmek mümkün olur.
32 bitlik bir dosya dışa aktarılıyorsa, veriler önemli ölçüde silinmediği için genellikle dithering (titreşim) uygulamaktan kaçınılması önerilir. Ayrıca, profesyonel bir mastering mühendisi için son miks veya ön master dosyası hazırlarken de dithering (titreşim) uygulanması çoğunlukla önerilmez. Mastering mühendisleri dithering uygulamasını kendileri yapmayı seçebilirler.