Yetenek Sınavı: Müzik Teknolojisi Öğrencileri Nasıl Hazırlanıyor?

Muhammet Ali Ermenek ve Arda Eren Kaya ile yaptığımız sohbette Bahçeşehir Üniversitesi ve 9 Eylül Üniversitesi’nde Müzik Teknolojisi bölümleri sınav deneyimleri ve eğitimleri hakkında konuştuk. Kendi deneyimlerini paylaştıkları için ikisine de teşekkür ediyoruz.

Ayrıca Mehmet Şengül de bizimle Çankırı Karatekin Üniversitesi’ndeki Müzik Teknolojisi bölümündeki eğitiminden kısaca bahsetti. Mehmet’e de teşekkür ederiz.

Müzik Teknolojisi Öğrencileriyle Kısa bir Sohbet

Konuşmamızın özetini aşağıda bulabilirsiniz. Öncelikle Bahçeşehir ve 9 Eylül Üniversitesi ile başlıyoruz.

9 Eylül Üniversitesi Müzik Teknolojisi Bölümü Hakkında Neler Söyleyebilirsin? 

Bizim hocalar genel olarak akustikçi, açıkça söylemek gerekirse. Akustik üzerine daha yatkınlar. Ama tabii ki de mix mastering, onun haricinde müzik teknolojilerine dair bir sürü şeyimiz var. Ayrıca okuldaki stüdyo da güzel diyebilirim.

Bahçeşehir Üniversitesi Müzik Teknolojisi Bölümü Hakkında Neler Söyleyebilirsin? 

Geçen seneden itibaren bir stüdyo apıldı. Idea stüdyomuz vardı. Aslında önceden SAE Enstitü'ydü orası. Hala kullanılmakta. İdea stüdyosu diye geçiyor. 

Bir de şimdi Pera stüdyo yapıldı. Orada yeni bir dolby sistem kuruldu. Stüdyo olarak aslında vakıf üniversitelerinin bir artısı oluyor. Genelde rezervasyon sıklıkları daha boş oluyor. Bizim stüdyoyu daha çok kullanma fırsatımız oluyor. Ben bunu diyebilirim. Vakfın artı yönü budur bence. Çünkü İTÜ'de olan arkadaşlarımla konuştuğumda ayda bir iki defa rezervasyon alabiliyorsan iyi diyorlardı. 

Bölümde İngilizce Hazırlık var Mıydı?

Bölümümüz %30 İngilizce olduğu için bir senelik Hazırlık oluyor. Sınavlarına girip atlayanlar geçiyor. Direkt 1. sınıftan başlıyor. 

İngilizce derslerimiz de var, Türkçe derslerimiz de var ama bizim bölüm %30 İngilizce.

Sınavdan Biraz Daha Bahsedebilir Misin?

Müzikal işitme diye geçiyor. Bizim okul bir günde bitiriyor. Bütün adaylar tüm sınavlara girebiliyor. Ama İTÜ'de, Yıldız Teknik'te, 9 Eylül'de, bu devlet üniversitelerinde çoğunlukla bir ilk aşama oluyor. Konservatuvar duyum sınavından piyanoda tek ses, çift ses, üç ses gibi ezgi tekrarı ve ritim şeklinde oluyor bu sınavlar. Bundan başarılı olan adaylar kendi alanlarındaki sınavlara girebiliyor.

Sınav Hazırlığı Nasıldı? 

Ben zaten Güzel Sanatlar Lisesi çıkışlıyım. Müzik teknolojisi için önerebileceğim iki tane kaynak kitap var. Oradan hazırlanabilirler. Ufuk Önen'in Ses Kayıt ve Müzik Teknolojileri kitabı.

Bunun dışında müzikal yetenek sınavına odaklanmak daha önemli. Çünkü bu işin ilk aşaması o. Buradan geçemeyen, ikinci aşamaya kalamayan çok insan oluyor. Yani orada eleyecekleri insanlar oraya daha çok hazırlanıyor. Yani asıl mesele, kulak sınavına hazırlanmak. Sonraki iş zaten bir ayda bile hallolabilir yani. 

Kulak Sınavına Hazırlanırken Takip Ettiğin Belirli bir Çalışma Sistemi var Mı?

Herhangi bir çalışma takibi yok. Ben hocalarla çalıştım. Yani ama bunun YouTube'da da videoları var. İşte telefonlarına aplikasyonlar da var. Yani bu gerçekten basit ve yapılabilecek bir şey.

Ana Enstrümanın Neydi?

Ben ud çalıyorum. Ama 9 Eylül'de herhangi bir çalgı seçtirmiyorlar. Sadece piyano var. İlk sene piyano zorunlu. İkinci sene seçmeli olarak alabiliyorsun. Bu üniversiteden üniversiteye değişiyor. Bahçeşehir’de hiç yok galiba piyano.

Bahçeşehirde Ana Enstrümanın Neydi?

Ben gitar çalıyorum ama uda geçtim. Şu an yeni ud öğreniyorum.

Enstrümanistlik Yerine Işin Daha Çok Dijital Kısmından Geldiğini Söyleyebilir Miyiz? 

Evet. Ben dijital kısmından geliyorum. Aslında pandemi döneminde bir fırsat buldum. Freelancer olarak da şu anda iş yapıyorum. Fiverr üzerinden. Bir yandan kayıt yapmayı öğrendim. Evde kendi kendime. Bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine bu bölümü keşfettim. Bilmiyordum. Normalde İngilizce öğretmeni olacaktım. Yani dilciydim. Hiç alakası yoktu. Müzik teknolojisi bölümünün olduğunu öğrendim. Bu bölüme evrildim ben de.

Bahçeşehir’de Sınava Hazırlanma Döneminden Biraz Bahseder Misin?

Ben bir sene mezuniyete kaldım. Yani bir kere sınavları denedim, başaramadım. Bir daha girdim sınavlara. İkinci girişi kazanmıştım. İlk sene Bahçeşehir'i denemedim. Keşke deneseydim diyorum ama İTÜ'yle Yıldız Tekniği denemiştim. İkisinin de iki aşamasını geçtim. Duyum sınavını. Biraz aslında kulakta temel oluyor. Hani benim bazı arkadaşlarım var hiç çalışmadan geçti mesela. Kulak var ve duyduğu sesi direkt verebiliyor. Relative pitch diyorlar hatta. Ben de aslında müzikle ilgilendiğim için bir yandan, YouTube'dan yine ben kendim son iki ay kala videolar izledim. Üç ses tekrarı, ezgi tekrarı gibi videolar var. Böyle on dakikalık. Onları izliyordum. Tek tek arkada oyun oynarken, işte uzanırken, hep arkada açıktı o. 

Hep tekrar ede ede kulağım artık o bütün olasılıkları oturdu, alıştı yani. 

Peki YouTube'da Hangi Kanalları Önerirsin?

Halil Hoca yani müzik teorim kanalı var. Bunu önerebilirim. Yetenek sınavı, hatta direk müzik öğretmenliğine hazırlık videoları da var. İşte, solfej çalışmaları, ritim çalışmaları, ezgi tekrarları, yani bildiğiniz yetenek sınavı içerikleri var. 

Emre Yücenen hoca da yapıyordu galiba. Yanlış hatırlamıyorsam. Yetenek sınavlarına hazırlık dese zaten YouTube'da bir sürü kaynak var. Caner Başbuğ var. Ferhat Savaş var. Bunları önerebilirim.

Yeri Gelmişken Peki Sınavda Ne Tarz Sorular Soruyorlar?

Bu tamamen okuldan okula değişiyor. Okulların kendi web sayfalarında yayınladıkları kılavuzlar var. Net bir şekilde bu çıkıyor diyemem ama aslında çoğunun formatı birbirine benzer. En azından bütün okullarda adayların önceden bir duyum sınavına gireceği belli. Bu çok önemli ve puan yüzdesi de yüksek aslında. Mesela bizim okulda bunun puanı 30 puan. Müzikal işitme diye geçiyor. Bu aşamadan sonra bizim okulda benim girdiğim sene biraz başka bir sınav tarzı uygulanıyordu. Şimdi son yıllarda, geçen seneden beri biraz daha değiştirdiler aşamayı.

Aslında adaylar ilk başta piyano başında, tek ses, çift ses, iki ses, üç ses, melodi tekrarı tonal ve makamsal olarak ve iki adet ritmik cümleyle sınava giriyorlar. Daha sonra yazılı sınavına giriyorlar. Bizim okulda en azından, müzik teknolojisinin terminolojilerinden sorular soruyorlar. Kayıt ve mix teknikleri, akustik, bilgisayar sistemleri, bilgisayar parçalarından sorular gelebiliyor. 

Akustik Hakkında Ne Gibi Bir Soru Gelebiliyor? 

Ses hızı, periyot. Ya da fizikle alakalı geliyor. Ses fiziğiyle ilgili sorular olabiliyor. Bunlar biraz 9 Eylül'de ve İTÜ'de daha ağırlıklı oluyor. Bahçeşehir’de de işte temel matematik soruları, İTÜ'de de aynı şekilde görüyorduk. MGU'de de var temel matematik soruları. Logaritmik biraz daha.

Biraz da Sınav Sorularından Bahsedelim mi?

Ben geçen sene girdim. 9 Eylül'de. Orada akustik olarak sordukları şey, sen bu gitarı kaydederken odanda ne vardı? Yastık mı vardı, halı mı vardı, perdeler mi vardı? Genel olarak mikrofonlama teknikleri ve akustik. Nasıl bir ortamda kaydettin? Odanda nasıl bir akustik düzeni var? Bu tarz sorular.

Başvururken Bir Demo Mu Gönderiyorsunuz?

Evet. Bir demoyu atmıyorsunuz ama kulak sınavından geçtiğiniz için ikinci sınava giriyorsunuz. Yani bizim okul için söyleyeyim, bu diğer okullar için değişiyor çünkü. İkinci sınava giriyorlar. İkinci sınavda mülakat sorusu zaten. Orada asıl iki tane proje götürüyorsunuz. Burada önemli olan sizin söylemeniz, sizin çalmanız değil. Sizin kayıt edip, sizin editlemeniz önemli olan. Onu istiyorlar. Yani nasıl çalındığı, nasıl vokalini olduğu, hiç önemli değil onlar için. İTÜ'de yanlış hatırlamıyorsam bir hocayla görüşmüştüm. Reaper'dan istiyorlarmış direkt mesela. 

Sizde Öyle Bir Şey Var Mıydı? 

Yok. Bizde öyle belirli bir DAW kısıtlaması yok. Ama İTÜ son iki yıldır muhtemelen herkes erişebilsin diye Reaper'a geçti. Genelde istedikleri sadece oraya giderken taşınabilir bir belleğin içinde dosyan olsun. 24 bit, 44100 Hz. Onlar önemli yani onlar için. Diğer detaylar kılavuzda yazıyor. Kılavuzları çok detaylı incelemeleri lazım.

Aslında her şeyi böyle bir PDF halinde hocalara sunmanızı istiyorlar. Genelde nerede kaydedilmiş, hangi ekipmanlar, hangi mikrofonlar kullanıldı gibi bilgiler içeren beş sayfalık bir PDF istiyorlar. Benim girdiğim zaman bir niyet mektubu olayı vardı ama şimdi niyet mektubunu kaldırmışlar. Bunun yerine en azından şu stüdyoda kaydettim ya da evimde kaydettim gibi açıklamalar istiyorlar.

İçerisinde kaydettiğin bir şey olmalı. Vokalle ve enstrüman olarak kaydettiğin herhangi bir şey olmalı. Mikrofon devreye girsin diyor yani bir şekilde. Ben bağlama kaydetmiştim. Duble bağlamaydı. Hatta ben tek kanal kaydetmiştim, vaktimiz yoktu çok. Onu ben sonradan duble yaptım. Onu anlattım. İşte biraz kaydırdım dedim, sağa sola yaptım dedim. 

Mikrofon nasıl çalışır diye sordular bana. Balanslı, balanssız kablolar, 24 bit nedir? 32 bit nedir? 16 bit nedir? Nerelerde kullanılır? Ekstra olarak LUFS değerlerini sordular mastering için. 

Yani bu müzik teknolojisi terminolojisi gerçekten çok önemli ve İTÜ'de aslında daha farklı sorular da yöneltiyorlar. Her taraftan bilginizi ölçüyorlar aslında. Mesela İTÜ'de İngilizce olarak bir metin veriyorlar size. 10 puanlık. Bunun çevirisini yapmanızı istiyorlar mesela. Burada hem İngilizcenize bakıyorlar. Dersler %100 Türkçe ama sonuçta müzik teknolojisi terminolojileri İngilizce olduğu için bir yandan çevirebiliyor muyuz, çeviremiyor muyuz diye bakıyorlar. Genelde böyle B1, B2 seviyelerinde bir metin geldi önümüze.

6, 7 ayda düzenli çalışmayla başarılı olabilirler. Mesela ben Anadolu Lisesi mezunuyum. Teori, solfej bilmiyordum. Bilmeden girdim bu okula. Ama kesinlikle bir zorluğu yok. Herhangi bir okuldan, liseden mezun olabilirler. Sadece müzik yapsınlar ve teorileri de ezberlesinler aslında.

Hocaların karşısında önce duyum sınavına giriyoruz. Ondan sonra, bölümle ilgili bize sorular soruyorlardı. İşte reverb nedir? Delay nedir gibi. Kompresör nedir gibi sorular geliyordu. Mikrofonlama teknikleri yine. Daha sonra projelerimizi bilgisayardan açıp hocalara dinletiyorduk. Yine sorular oluyorsa, işte burada ne kullandın? Kondenser miydi, dinamik miydi? Böyle sorular geliyordu projeyle ilgili. Ondan sonra bitiyordu bizim sınavımız. Şimdi burada adayları genelde grup grup alıp, bu sene daha farklı sınavlara geçiyorlar. Mesela analitik dinleme diye bir sınav var. Ses çalıyorlar. İşte frekansını tahmin etme, hangi kanal daha compress’li gibi sorular.

Sonucu Nasıl Belli Oluyor? 

İTÜ gibi, Yıldız Teknik gibi üniversiteler biraz az alıyor öğrenci açık konuşmak gerekirse. O da mezun sayısına göre aslında bence bir yandan. Ekstra olarak, üniversite seçimlerinde biraz sıkıntılar yaşıyorlar. Yıldız, özellikle İTÜ, Türk Devlet Musikisi Konservatuvarı. Yani Türk Müziği üzerine veriliyor eğitimleri orada. Makamlardan geçemeyen, makamlardan kalan çok müzik teknolojisi öğrencisi var diye duyduk. Oradaki dersler Türk müziği üzerine olduğu için insanlar çok ilgili olmuyor açıkçası. O yüzden üniversite tercihleri ona göre değişebiliyor. Bizim 9 Eylül, Batı Müziği üzerine gidiyor mesela. Bahçeşehir'de de öyle gidiyor. Yani öğrenciler gerçekten isteyecekleri okullara, isteyecekleri bölümlere gitsin. Batı müziği mi, Türk müziği mi onu da değerlendirebilirler.

Çankırı Karatekin Üniversitesi’nde Eğitim Nasıl?

Çankırı Karatekin Üniversitesi’nde 2. sınıf öğrencisiyim ve eğitimime devam ediyorum.

Eğitim olarak Cambridge Üniversitesi’nin müfredatını uyguluyorlar. Müzik Teknolojisine Giriş, Ses Tasarımı, MIDI, Müzik Tarihi, Türk Müziği, Popüler Müzik Tarihi vb. derslerimiz var.

Bölümde şuan İngilizce zorunluluğu yok. 

Yetenek sınavına hazırlanırken, öncelikle tüm okulların kılavuzlarını detaylı bir şekilde inceledim. Türkiye’deki tüm okullarda uygulanan işitme sınavları hemen hemen aynı olduğu için önceliğim işitme becerimi geliştirmek oldu.

Müzik teknolojisi alanına genel olarak hakim olmak ve temel başlıkları iyi bilmek işime yaradı.

Sınavın sözlü mülakat kısmında bize bazı kayıtlar dinletilerek, bu kayıtlar üzerinde hangi işlemlerin yapıldığı ve neler duyduğumuz soruldu. Başka bir parça açıp içerisindeki enstrümanları tespit etmemizi istediler.

Ayrıca dijital ses formatlarıyla ilgili sorular sordular.

2025-2026 Müzik Teknolojisi Özel Yetenek Sınavları Tarihleri ve Detayları

Bazı üniversitelerin yetenek sınavı tarihleri ve kılavuzları açıklandı. Belirli olanları aşağıda listeledik. Üniversitelerin yayınladığı kılavuzları ve resmi sitelerini inceleyebilirsiniz.